Vragen en antwoorden Beleidsregel kwalificatie commerciële mediadiensten op aanvraag

Onderwerp van de beleidsregel en de veranderingen

1. Wie vallen er onder de Beleidsregel commerciële mediadiensten op aanvraag 2025?

Met de beleidsregel laat het Commissariaat zien hoe hij in de praktijk bepaalt of er sprake is van een in Nederland gevestigde aanbieder van een commerciële mediadienst op aanvraag, en welke aanbieders onder actief toezicht vallen. Er zijn twee type aanbieders van commerciële mediadiensten op aanvraag. Een media-instelling kan gebruik maken van een eigen platform om audiovisueel media-aanbod te verzorgen, of een media-instelling kan gebruik maken een door een derde partij aangeboden videoplatformdienst. Een door een derde partij aangeboden videoplatformdienst is bijvoorbeeld TikTok. Een aanbieder die via zo’n videoplatformdienst van een derde media-aanbod verzorgt, is een video-uploader. Een voorbeeld van een aanbieder die beschikt over een eigen platform is Netflix. Als een aanbieder met een eigen platform of een aanbieder op een videoplatformdienst van derde aan de criteria uit de beleidsregel voldoen, zijn het commerciële mediadiensten op aanvraag in de zin van artikel 3.29a van de Mediawet 2008.

Deze kwalificatie is belangrijk omdat de Mediawet 2008 geldt voor commerciële mediadiensten op aanvraag. De aanbieders hiervan moeten zich houden aan de regels uit de wet en het Commissariaat voor de Media houdt hier toezicht op.

Voor video-uploaders geldt overigens dat het Commissariaat in de beleidsregel een beslisboom heeft opgenomen. Deze beslisboom is een hulpmiddel voor video-uploaders om voor zichzelf te bepalen of zij onder actief toezicht van het Commissariaat vallen. Als een video-uploader onder actief toezicht valt, valt hij binnen de reguliere toezichtaanpak van het Commissariaat. Het Commissariaat controleert of de video-uploader zich houdt aan de regels uit de Mediawet 2008.

2. Wat zijn de belangrijkste wijzigingen ten opzichte van de Beleidsregel commerciële mediadiensten op aanvraag 2022?

In de bijlage bij de beleidsregel is opnieuw een beslisboom opgenomen die video-uploaders kunnen gebruiken om te bepalen of zij een aanbieder zijn van een commerciële mediadienst op aanvraag die onder actief toezicht valt. Het vallen onder actief toezicht betekent dat het Commissariaat die partijen betrekt in zijn reguliere toezichtaanpak en controleert of zij de regels uit de Mediawet 2008 naleven.

Vier criteria uit de beslisboom zijn hetzelfde als in de beleidsregel uit 2022. Een belangrijke wijziging is dat het criterium dat een video-uploader minimaal 500.000 volgers moet hebben om onder actief toezicht te vallen, weg is. Hierdoor gaat het Commissariaat meer video-uploaders actief controleren op het volgen van de regels uit de Mediawet 2008.

De vier criteria zijn nu:

De video-uploader moet een account hebben op YouTube, TikTok en/of Instagram;
in de afgelopen 12 maanden minimaal 24 video’s hebben geplaatst;
voordeel behalen met het plaatsen van video’s;
dit voordeel moet ten goede komen aan een bij de Kamer van Koophandel ingeschreven onderneming.

Wat nieuw is aan de beslisboom is dat video-uploaders met minder dan 100.000 volgers worden vrijgesteld van de verplichting om zich aan te melden bij het Commissariaat voor de Media en jaarlijks toezichtkosten te betalen.

3. Waarom is de beleidsregel aangepast?

Er zijn meerdere redenen waarom het Commissariaat zijn beleid uit de voorgaande beleidsregel uit 2022 aanpast. Ten eerste heeft het Commissariaat in zijn communicatie in 2022 aangegeven dat de criteria in de beslisboom van de voorgaande beleidsregel als startpunt dienden voor het toezicht op video-uploaders. Het toezicht op deze groep en de regels uit de wet waren nieuw voor de video-uploaders. Het criterium dat een account minimaal 500.000 volgers of abonnees moest hebben, bracht een beperking aan in de groep video-uploaders die hun commerciële mediadienst op aanvraag moesten melden bij het Commissariaat en waarop het Commissariaat actief toezicht hield. Het Commissariaat heeft vanaf de inwerkingtreding van het vorige beleid echter wel aangegeven dat dit beleid op termijn zal worden aangepast en dat een grotere groep video-uploaders die een commerciële mediadienst op aanvraag aanbieden onder zijn actieve toezicht zou gaan vallen.

Sindsdien heeft het Commissariaat zijn toezicht op video-uploaders opgezet en in uitvoering gebracht. Nu is het moment om de groep video-uploaders die onder actief toezicht van het Commissariaat valt te vergroten. Hierin speelt een rol dat het verrichte toezicht heeft uitgewezen dat ook op mediadiensten van video-uploaders met minder dan 500.000 volgers of abonnees media-aanbod wordt verspreid waarin onherkenbare commerciële beïnvloeding en/of schadelijke uitingen zijn opgenomen. Om de (minderjarige) kijker hiertegen te beschermen en te zorgen voor een gelijk speelveld, gaat het Commissariaat nu ook actief toezicht houden op de naleving van de bepalingen uit de wet op commerciële mediadiensten op aanvraag van video-uploaders met minder dan 500.000 volgers of abonnees. Hiermee wil het Commissariaat zorgen voor gelijke regels voor video-uploaders en meer bescherming bieden aan het publiek.

Impact van de nieuwe beleidsregel en de regels

4. Wat zijn de grootste gevolgen voor video-uploaders?

Met het wegvallen van het criterium van 500.000 volgers zal een veel grotere groep video-uploaders onder actief toezicht vallen van het Commissariaat. Een aanbieder met een account op YouTube, TikTok en/ of Instagram, die hierop in de afgelopen 12 maanden minimaal 24 video’s heeft geplaatst, hiermee voordeel behaalt en dit voordeel ten goede laat komen aan een bij de Kamer van Koophandel ingeschreven onderneming komt onder het actieve toezicht van het Commissariaat te vallen en moet de Mediawet 2008 naleven. Voor de video-uploaders met minimaal 100.000 volgers op hun account geldt verder dat zij niet worden uitgezonderd van de meldplicht en de verplichting tot het jaarlijks betalen van toezichtkosten. Voor de groep met 100.000 tot 500.000 volgers is het aldus nieuw dat zij zich moeten aanmelden bij het Commissariaat en jaarlijks toezichtkosten moeten betalen.

Als een video-uploader met zijn account niet onder het actieve toezicht valt betekent het niet dat er voor die uploader geen regels gelden. Dit was ook al het geval bij de beleidsregel uit 2022. Regels die van toepassing kunnen zijn betreffen de Wet op oneerlijke handelspraktijken, de Wet op financieel toezicht, de Wet op de kansspelen en voor iedereen die reclame verspreidt, de Nederlandse Reclame Code. Tot slot, een video-uploader die niet onder actief toezicht valt, valt ook buiten de reguliere toezichtaanpak. Als het Commissariaat echter signaleert dat een video-uploader bijvoorbeeld consequent de reclame in zijn video’s niet herkenbaar maakt, kan het Commissariaat hem aanspreken en bijsturen.

5. Hoe weet je of een account onder actief toezicht valt en of het account moet worden aangemeld?

Dit volgt uit de beslisboom die een bijlage is bij de beleidsregel. De vragen uit de beslisboom moeten per afzonderlijk account worden beantwoord. Worden de stappen 1 tot en met 4 met ‘ja’ beantwoord dan valt het account onder actief toezicht. Daarna wordt de vraag gesteld of de uitzondering met betrekking tot het aanmelden en het betalen van toezichtkosten van toepassing is of niet. Is de uitzondering niet van toepassing dan moet de video-uploader zich aanmelden. Dit betekent dat de video-uploader op zijn account minimaal 100.00 volgers of abonnees heeft. De aanmeldcheck kan via deze pagina worden verricht. Het kan voorkomen dat een video-uploader nu geen 100.000 volgers heeft met zijn account, maar dit later wel haalt. Vanaf dat moment gaat de meldplicht gelden en moet de video-uploader zich aanmelden.

De beleidsregel geeft verder duidelijkheid wat je moet doen als je over meerdere accounts beschikt. In de meeste gevallen hoeft een video-uploader zich dan maar één keer aan te melden en jaarlijks maar één keer toezichtkosten te betalen. Uitzonderingen hierop staan in de beleidsregel.

De verantwoordelijkheid voor het doen van de check en het aanmelden ligt bij de video-uploader zelf. Als iemand zich onterecht niet aanmeldt dan betreft dit een overtreding waartegen het Commissariaat voor de Media handhavend kan optreden. Omdat het de eigen verantwoordelijkheid is voor een video-uploader om een check te doen, krijgen video-uploaders niet meer afzonderlijk een bericht om hiertoe over te gaan.

6. Welke regels gelden er voor video-uploaders onder actief toezicht?

Er gelden regels met betrekking tot reclame, sponsoring en productplaatsing. Voor allen geldt dat aan het publiek duidelijk moet worden gemaakt dat er sprake is van reclame, sponsoring en productplaatsing. Verder gelden er met betrekking tot sponsoring en productplaatsing meer specifieke regels die terug te vinden zijn in de Mediawet en in de beleidsregels over sponsoring en productplaatsing.

Een video-uploader mag verder alleen reclame opnemen in zijn video’s als hij is aangesloten bij de Nederlandse Reclame Code. Die code bevat regels over het verantwoord maken van reclame. Zo is er de code over reclame voor voedingsmiddelen, voor alcoholhoudende dranken, voor cosmetische ingrepen en nog veel meer. De Nederlandse Reclame Code moet naast de regelgeving uit de Mediawet 2008, worden nageleefd.

Maakt een video-uploader aldus reclame, dan moet hij zich aansluiten bij de Nederlandse Reclame Code. Dat kan hier: Mediawet uploader – Stichting Reclame Code

Video’s van een video-uploader mogen verder alleen beelden bevatten die schade kunnen toebrengen aan de lichamelijke, geestelijke of morele ontwikkeling van personen jonger dan zestien jaar, als hij is aangesloten bij het NICAM. Het NICAM is de organisatie achter kijkwijzer. Het Nicam is de organisatie die beoordeelt of een instelling zich moet aansluiten en zorgt ervoor dat die instellingen hun video’s kunnen voorzien van kijkwijzer symbolen.

Een video-uploader moet zich dus melden bij het NICAM. Het NICAM kijkt vervolgens of aansluiting verplicht is. Aanmelden kan hier: Aanmelden Uploader | Nicam.

Video-uploaders moeten zich aanmelden bij het Commissariaat en jaarlijks toezichtkosten betalen. Zoals gesteld worden video-uploaders die minder dan 100.000 volgers hebben van deze verplichting uitgezonderd. In het meldingsformulier wordt de mogelijkheid gegeven om de gegevens van de video-uploader te delen met De Stichting Reclame Code en het NICAM. Zij nemen op basis van die gegevens contact op. Dit betekent niet dat als een video-uploader bij het Commissariaat is gemeld, de aansluiting bij de Stichting Reclame Code en bij het NICAM automatisch is verricht. Het Commissariaat, de Stichting Reclame Code en het NICAM zijn drie aparte organisaties.

Op grond van de Mediawet 2008 moeten video-uploaders op hun account enkele gegevens over zichzelf ter beschikking stellen. Kortgezegd, moet het duidelijk zijn wie de afzender van de video’s is en hoe die afzender bereikt kan worden. Maak dus kenbaar wie je bent. Er moeten contactgegevens terug te vinden zijn op het account, zoals een e-mailadres of postadres.

Tot slot, een video-uploader is verplicht zijn publiek erover te informeren dat hij onder toezicht staat van het Commissariaat. Dit moet goed vindbaar worden aangegeven op het account.

7. Vanaf wanneer moeten video-uploaders voldoen? Voor wanneer moeten video-uploaders zich bijvoorbeeld hebben gemeld.

De beleidsregel is nu gepubliceerd, maar gaat gelden vanaf 16 juni 2025. Vanaf dat moment moeten video-uploaders die onder het actieve toezicht van het Commissariaat vallen, voldoen aan de regels uit de Mediawet 2008 en moeten video-uploaders die hiertoe verplicht zijn zich hebben aangemeld. Nu kan al gecheckt worden of aanmelden verplicht is en ook de aanmelding kan hier worden verricht. Vanaf 16 juni 2025 kan het Commissariaat voor de Media handhavend optreden als hij ontdekt dat de regels worden overtreden. De beleidsregel gaat niet direct met de publicatie gelden omdat het Commissariaat de markt de tijd wil geven om de nieuwe regels te bestuderen en de verplichtingen die hieruit voortkomen na te komen.

8. Hoeveel bedragen de jaarlijkse toezichtkosten en wanneer wordt de factuur gestuurd?

Voor commerciële mediadiensten op aanvraag geldt nu één tarief. Toezichtkosten moeten jaarlijks worden betaald over het vorige kalenderjaar. De factuur hiervoor wordt aan het begin van het jaar gestuurd. De toezichtkosten over het jaar 2025 zijn € 249,34. Dit bedrag wordt jaarlijks aangepast. Dit is terug te vinden op de pagina toezichtkosten op de website van het Commissariaat, cvdm.nl. De kosten worden betaald voor een volledig jaar, ook als en video-uploader zich bijvoorbeeld halverwege het jaar meldde.

Toezicht en handhaving

9. Op wat voor media-aanbod houdt het Commissariaat voor de Media toezicht?

Het Commissariaat voor de Media houdt enkel toezicht op audiovisueel media-aanbod. Kort gezegd, op video’s en niet op foto’s. Dit betekent echter niet dat een video-uploader enkel reclame in video’s herkenbaar moet maken. De Nederlandse Reclame Code geldt namelijk voor iedereen die reclame maakt, ook in foto’s. In die code staat ook dat het publiek reclame moet kunnen herkennen. Het verschil is dat op de code niet het Commissariaat voor de Media, maar de Stichting Reclame Code toezicht houdt.

10. Op welke manieren kan het Commissariaat voor de Media optreden tegen overtredingen?

Het Commissariaat kan verschillende toezicht- en handhavingsinstrumenten zetten en de meeste instrumenten hebben een andere functie. Als er sprake zou kunnen zijn van een overtreding kan het Commissariaat voor de Media hier bijvoorbeeld contact over opnemen met een video-uploader, hem de kans geven om toelichting te geven en, als er dan sprake is van een overtreding, die overtreding ongedaan te maken. Het Commissariaat voor de Media kan een video-uploader verder ook uitnodigen voor een normoverdragend gesprek. In zo’n gesprek wordt bij overtreding de regelgeving uitgelegd en dus de norm overgedragen. Verder kan het Commissariaat voor de Media bij een overtreding een waarschuwing geven of een boete opleggen.

Met de inwerkingtreding van de Beleidsregel commerciële mediadiensten op aanvraag 2022 werden er voor video-uploaders nieuwe regels geïntroduceerd. Om hen hieraan te laten wennen en hiermee kennis te laten maken heeft het Commissariaat voor de Media met name ingezet op het geven van voorlichting. Het Commissariaat voor de Media had met vele video-uploaders één op één contact en wees hen bij overtreding van de Mediawet 2008 hierop. Zo heeft het Commissariaat voor de Media vele gesprekken gevoerd met video-uploaders over overtredingen en zijn die video-uploaders daarna niet meer de fout in gegaan. Ook heeft het Commissariaat meerdere waarschuwingen gegeven aan video-uploaders voor bijvoorbeeld het opnemen van reclame zonder dit herkenbaar te maken, het niet aansluiten bij de Nederlandse Reclame Code en het niet aansluiten bij het Nicam. Ook gaf het Commissariaat voor de Media twee boetes. Eén voor onherkenbare reclame en één voor het niet aansluiten bij de Nederlandse Reclame Code. Deze boetes staan hiertussen.

11. Hoe hoog zijn de boetes die het Commissariaat kan geven?

De maximale boete die het Commissariaat kan geven is €225.000. Dat is vrij hoog. In de praktijk zal deze boete niet snel gegeven worden. Bij een overtreding kijkt het Commissariaat naar verschillende omstandigheden. Deze omstandigheden zijn bijvoorbeeld de overtreden regel, de ernst van de overtreding, de duur van de overtreding en of de video-uploader bijvoorbeeld eerder al een waarschuwing heeft ontvangen voor eenzelfde overtreding.

12. Waar vind je meer informatie?

Meer informatie over de beleidsregel is vanzelfsprekend te vinden in de beleidsregel zelf, maar ook op de website van het Commissariaat voor de Media. Meer veel gestelde vragen en antwoorden staan op deze pagina. Deze vragen gaan ook in op vele praktijkvoorbeelden over bijvoorbeeld de regels voor reclame.

Onze reactie naar aanleiding van de consultatie van de Beleidsregel kwalificatie commerciële mediadiensten op aanvraag is hieronder te vinden.

Reactie statement na consultatie Beleidsregel kwalificatie commerciële mediadiensten op aanvraag 2025